مناسبات ملت نبوی و حکمت عملی در اندیشه فارابی

پژوهشنامه فلسفه دین

زهیر انصاریان¹ 

[1] دکترای فلسفه و حکمت اسلامی، طلبه مقطع خارج حوزه علمیه قم، پژوهشگر پسادکترای فلسفه اسلامی;

关键词: فارابی;    دین;    ملت;    شریعت;    فلسفه;    حکمت عملی;    دانش مدنی;   

DOI  :  10.30497/prr.2019.2525

来源: DOAJ

【 摘 要 】

مطالعه روابط دین و فلسفه سابقه‌ای دیرین در آثار حکمای مسلمان دارد. شاید بتوان فارابی را پیشگام فیلسوفان مسلمان در ارائه یک نظریه هماهنگ و فراگیر در باب مناسبات دین و فلسفه قلمداد کرد. وی ضمن باور به یگانگی آموزه‌های این دو منظومه فکری، دین را تجلی تعلیمی و تأدیبی حکمت می‌داند. حکمت عملی به عنوان بخشی از حکمت مطلق که با زبان حقیقت و برهان سخن می‌گوید، از این قاعده مستثنی نیست. از همین رهگذر تعالیم دینی ناظر به افعال ارادی انسان را همان آموزه‌های حکمت عملی می‌داند که به زبان تمثیل و با روش اقناعی القاء شده است و وجه عملی دین، یعنی شریعت را آموزه‌های حکمی مقدر به اعراض و احوال زمانی-مکانی معرفی می‌کند و با پیش‌کشیدن عناصر فراتاریخی-ماوراء طبیعی می‌کوشد تا اعتبار، شمول و دوام آموزه‌های شریعت تبیین نماید. از این رو از طریق اتصال وحیانی اعتبار و شمول آموزه‌های عملی دین را تأمین کرده و با طرح فقاهت به عنوان تکمله‌ای بر ختم نبوت دوام شریعت را تضمین می‌نماید.

【 授权许可】

Unknown