بررسی و تطبیق روش «تحلیل گفتمان» بر فلسفه سیاسی متعالیه صدرا

‫سیاست متعالیه‏

علی فتحی¹ 

[1] استادیار، گروه فلسفه، پردیس فارابی(دانشگاه تهران)، قم، ایران.;

关键词: تحلیل گفتمان;    فلسفه سیاسی;    حکمت متعالیه;    ملاصدرا;    فوکو;    زبان‌شناسی;   

DOI  :  10.22034/sm.2019.37741

来源: DOAJ

【 摘 要 】

هدف پژوهش حاضر این است که با روش «تحلیل گفتمان» و با استفاده از فضای حاکم بر نظام فلسفی صدرا، تقریر و تفسیر همدلانه‌ای از اندیشة سیاسی او ارائه دهد. در این راستا، خاستگاه تاریخی، مبادی و اصول کلی نظریة تحلیل گفتمان مورد مطالعه قرار گرفته و چگونگی کاربرد آن در نظام فلسفی صدرا بررسی شده است. نتایج این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی انجام شد، نشان داد که اگر نظام حکمی صدرا را به عنوان یک هویت گفتمانی تعریف کنیم، در این صورت، از نظام حکمی مشاء و اشراق هم می‌توان به عنوان گفتمان‌های حِکمی بدیل، سخن گفت. هویت هر گفتمانی را از طریق مفصل‌بندی و دال مرکزی و دال‌های شناور می‌توان مورد بازاندیشی قرار داد و نسبت میان گفتمان‌های فکری مختلف و متنوعی را که در طول تاریخ فلسفة اسلامی ظهور کرده‌اند، از نو تفسیر کرد. بدون التزام به مبانی معرفت‌شناختی و نسبی‌انگاری موجود در تحلیل گفتمان می‌توان از این نظریه در تحلیل هر پدیده، فرهنگ، فلسفه و اندیشه‌ای سود جست، لکن نباید خرده‌گفتمان‌ها و خرده روش‌ها را تبدیل به بت‌واره‌هایی سازیم که از دام در هم تنیدة آنها راه گریزی پیدا نکنیم.

【 授权许可】

Unknown