بررسی اشعار سعدی و امیرخسرو دهلوی در دیوان جهان‌ملک خاتون و معرفی اشعار نویافتۀ او

زبان و ادب فارسی

محسن شریفی صحی¹ 

[1] پژوهشگر. مشهد. ایران;

关键词: خسرو دهلوی;    جهان‌ملک خاتون;    سعدی;    سرقت ادبی;    اشعار نویافته;   

DOI  :  10.22034/perlit.2021.44016.2997

来源: DOAJ

【 摘 要 】

دلیل ثبت یکسان شعری یا اشعاری در دیوان دو شاعر، عموماً یا خطای کاتبان یا رونویسی یک شاعر از دیگری است. مصادیق این دو، در دیوان جهان‌ملک خاتون وجود دارد.21 رباعی مشترک با سعدی در دیوان جهان موجود است که ارتباطی با بحث تتبعات یا سرقات ندارد و دخالت مالکِ دست‌نویسِ ش 763 پاریس و اهمالِ مصححان دیوانِ چاپی جهان، عامل این خلط اشعار بوده‌اند.از سوی دیگر، جهان‌ملک خاتون شاعری مقلّد است و همان طور که از انوری، سعدی، خواجو، سلمان ساوجی، حافظ، جلال عضد و دیگران مصاریع و ابیاتی را در شعر خویش –عموماً بی‌یادکرد نام ایشان که شرط اصلی تضمین است- ذکر کرده، به اشعار خسرو دهلوی نیز علاقه‌ای وافر داشته است. چنان که از تتبعات وی از خسرو بر می‌آید، تقلید از این شاعر در اشعار جهان مشهود است. اما علاوه بر امر تتبع، تقلید و استقبال از شعر خسرو که در بسیاری از اشعار جهان قابل مشاهده است، 15 غزل از خسرو نیز عیناً در جمع اشعار جهان‌ملک مشاهده می‌گردد که ظنّ سرقت ادبی و رونویسی این اشعار می‌رود.در پایان، اشعار و ابیاتی تازه از جهان (بیش از 110 شعر در غزل و رباعی) که در نسخۀ اساس مصححان نبوده و در نسخۀ چاپی دیوان وی نیز به ثبت نرسیده، معرفی خواهد شد.

【 授权许可】

Unknown